Uproszczona restrukturyzacja to rozwiązanie wymuszone niestabilną sytuacją gospodarczą. Pandemia COVID-19 doprowadziła do zerwania łańcucha globalnych dostaw towarów, ograniczenia ruchu granicznego oraz zmniejszenia zapotrzebowania na usługi i produkty. Pandemia szczególnie dotknęła mikro i małych przedsiębiorców z branży gastronomicznej, turystycznej i rozrywkowej. Kryzys nie ominął również firm z branży przemysłowej. Przedłużające się i ponawiane „lockdowny” postawiły wielu przedsiębiorców w trudnej sytuacji materialnej. Stracili oni źródła dochodów, a w rezultacie pojawiły się kłopoty z zachowaniem płynności finansowej. Statystki wskazują, iż wielu jednoosobowych przedsiębiorców w ciągu ostatniego roku zamknęło swoje działalności. Przyczyną zamknięcia przedsiębiorstw w dużej mierze mogły być problemy z wypłacalnością. Czy osoby które nie są w stanie spłacać swoich zobowiązań pozostają bez szans w starciu z wierzycielami?
Upadłość…
Ustawodawca przewidział sytuacje, w których dłużnik nie jest w stanie wykonywać swoich zobowiązań. Zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – prawo upadłościowe (zwanej dalej: pu). niewypłacalny dłużnik może wnieść o ogłoszenie swojej upadłości. Wniosek taki może złożyć także każdy z jego wierzycieli. Niewypłacalność dłużnika polega na utracie zdolności do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. Po ogłoszeniu upadłości dłużnik praktycznie traci kontrolę nad swoim majątkiem, gdyż znajduje się on w zarządzie syndyka. Zakończenie postępowania upadłościowego skutkuje umorzeniem zobowiązań upadłego.
Wadą postępowania upadłościowego jest dość wysoki stopień jego sformalizowania oraz czas trwania. Okoliczności te nie sprzyjają dłużnikom w dynamicznie zmieniającej się sytuacji pandemicznej.
…czy restrukturyzacja?
Inną formę oddłużenia uregulowano w Ustawie z dnia 15 maja 2015 r. – prawo restrukturyzacyjne (zwanej dalej: pr). Ustawa ta zawiera przepisy dotyczące zawierania przez dłużnika niewypłacalnego lub zagrożonego niewypłacalnością układu z wierzycielami.
Restrukturyzacja zakłada, że dłużnik składa wierzycielom propozycje układowe. Mogą one zawierać odroczenie terminu wykonania zobowiązań, rozłożenie ich spłaty na raty, zmniejszenie wysokości, konwersję wierzytelności na udziały lub akcje a także zmianę, zamianę lub uchylenie prawa zabezpieczającego określoną wierzytelność (na przykład hipoteki lub zastawu). Gdy wierzyciele wyrażą zgodę na układ dłużnik nie traci kontroli nad swoim majątkiem w takim stopniu jak w postępowaniu upadłościowym. W celu wykonania układu powoływany jest nadzorca, który zarządza majątkiem dłużnika i dokonuje wszelkich czynności niezbędnych do zaspokojenia wierzycieli. Warto dodać, że w ramach restrukturyzacji dłużnik może uzyskać przewidziane w innych przepisach dodatkowe źródła finansowania działalności, w tym dofinansowanie w ramach pomocy publicznej.
Z dniem uprawomocnienia się postanowienia zatwierdzającego układ między dłużnikiem i wierzycielami postępowania zabezpieczające i egzekucyjne prowadzone przeciwko dłużnikowi w celu zaspokojenia wierzytelności objętych układem ulegają umorzeniu. Gdy dłużnik wykona układ lub wierzytelności objęte układem zostaną wyegzekwowane, sąd na wniosek dłużnika lub nadzorcy wydaje postanowienie o wykonaniu układu. Po uprawomocnieniu się postanowienia o wykonaniu układu dłużnik odzyskuje prawo swobodnego zarządzania majątkiem.
Restrukturyzacja – rodzaje postępowań
Wyróżniamy następujące rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych: postępowanie o zatwierdzenie układu, przyspieszone postępowanie układowe, postępowanie układowe oraz postępowanie sanacyjne. Wskazane postępowania restrukturyzacyjne różnią się przede wszystkim stopniem nadzoru nad majątkiem dłużnika oraz szybkością przebiegu. Objętość niniejszego wpisu nie pozwala omówić każdego z tych postępowań osobno. Biorąc pod uwagę ich wspólne cechy należy podkreślić, iż stanowią one z punktu widzenia dłużnika doskonałą alternatywę do postępowania upadłościowego.
Uproszczona restrukturyzacja
W związku z pandemią COVID-19 ustawodawca wprowadził przepisy upraszczające postępowanie restrukturyzacyjne. Podstawę prawną uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego stanowią przepisy rozdziału 6 tak zwanej „Tarczy 4.0”.
Uproszczone postępowanie restrukturyzacyjne charakteryzuje się jeszcze mniejszym stopniem sformalizowania w porównaniu do pozostałych postępowań restrukturyzacyjnych. W związku z tym omawiana procedura zapewnia szybkie zakończenie restrukturyzacji. Swoją konstrukcją jest najbardziej zbliżone do postępowania o zatwierdzenie układu. Rola sądu w niniejszym postępowaniu ogranicza się właściwie do zamieszczenia obwieszczenia o restrukturyzacji w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Dzień obwieszczenia jest o tyle istotny dla dłużnika, że w dniu tym ulegają zawieszeniu postępowania egzekucyjne dotyczące wierzytelności.
Po dokonaniu obwieszczenia nadzorca układu organizuje zgromadzenie wierzycieli, którego celem jest głosowanie nad układem. Takie zgromadzenie może zostać przeprowadzone z wykorzystaniem elektronicznych środków komunikacji. Przepisy Tarczy 4.0 wskazują, że zgromadzenie może się odbyć w formie transmisji w czasie rzeczywistym, w ramach której wierzyciele mogą wypowiadać się przebywając w miejscu innym niż miejsce zgromadzenia wierzycieli.
Podobnie jak w przypadku pozostałych postępowań restrukturyzacyjnych, dłużnik nie zostaje pozbawiony zarządu majątkiem podczas realizacji układu. Jednak czynności przekraczające zwykły zarząd majątkiem (takie jak zbycie nieruchomości) wykonuje nadzorca układu.
Podsumowanie
Niewątpliwe zalety uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego to jego szybkość (zagwarantowana w dużej mierze dzięki możliwości przeprowadzenia głosowania nad układem w formie telekonferencji), mały formalizm i bardzo ograniczona rola sądu podczas jego trwania. Ponadto w toku uproszczonej restrukturyzacji pozostawia się dłużnikowi możliwości zarządu swoim majątkiem. Jeżeli dłużnik dysponuje majątkiem lub chociaż śladowym dochodem i może zaproponować korzystne propozycje układowe to uproszczona restrukturyzacja może stanowić skuteczny sposób spłacenia wierzytelności. Przy tego typu postępowaniu należy mieć na uwadze, że niezwykle istotną kwestią decydującą o skuteczności restrukturyzacji są umiejętności „miękkie”, czyli zdolności do wynegocjowania warunków spłaty wierzytelności, które będą zadowalające dla wszystkich stron.
Podstawa prawna:
Jeżeli rozważają Państwo ogłoszenie upadłości lub przeprowadzenie restrukturyzacji zadłużenia – zapraszamy do kontaktu
Podobne wpisy:
- Pandemia COVID-19 a prawa i wolności jednostki
- Jak wyjść ze spirali zadłużenia? (część pierwsza)
- Niesłuszna egzekucja komornicza. Jak bronić się przed egzekucją?
- Zlicytowanie mieszkania przez komornika – część pierwsza
- Układ konsumencki czy upadłość konsumencka?
- Jakie konsekwencje grożą za zadłużanie spółki z o.o.?