Centralne Biuro Antykorupcyjne (CBA) – najmłodsza służba specjalna w Polsce. Jakie zadania realizuje?
CBA jest najmłodszą służbą specjalną w Polsce i w tym roku obchodzi piętnastolecie istnienia. Mimo upływu czasu zakres jej zadań stwarza wątpliwości interpretacyjne i budzi wiele kontrowersji. Jakie sprawy może prowadzić ta służba?
Definicja korupcji
Korupcją jest obiecywanie, proponowanie lub wręczanie korzyści osobie pełniącej funkcję publiczną w zamian za wykonanie lub zaniechanie określonej czynności. Korupcja to także żądanie lub przyjmowanie przez osobę pełniącą funkcję publiczną korzyści lub przyjmowanie propozycji takich korzyści.
Kim jest osoba pełniąca funkcję publiczną?
W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, kim są osoby pełniące funkcje publiczne. Osobami pełniącymi funkcję publiczną są w szczególności funkcjonariusze publiczni oraz członkowie organów samorządowych.
Z kolei funkcjonariuszami publicznymi są między innymi: posłowie, senatorowie, radni, sędziowie, prokuratorzy, notariusze, komornicy, kuratorzy sądowi, osoby będące pracownikiem administracji, policjanci.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny
Działalność godząca w interesy ekonomiczne państwa
Należy zauważyć, że wbrew nazwie CBA zajmuje się nie tylko przestępstwami korupcyjnymi. Do zadań Biura należy także zwalczanie działalności godzącej w interesy ekonomiczne państwa. Działalnością taką jest każde zachowanie mogące spowodować w mieniu państwowym lub samorządowym szkodę. Istotne jest, aby wysokość szkody w czasie popełnienia przestępstwa przekraczała 200.000 złotych.
Zadania CBA
Do zadań CBA należy między innymi rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego, wymiarowi sprawiedliwości, wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi jeżeli pozostają w związku z korupcją lub działalnością godzącą w interesy ekonomiczne państwa.
Omawiana służba zajmuje się także rozpoznawaniem, zapobieganiem i wykrywaniem przestępstw przeciwko obowiązkom podatkowym i rozliczeniom z tytułu dotacji i subwencji.
Należy zauważyć, że CBA interesuje się przestępczością związaną z ograniczeniem prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne, finansowaniem partii politycznych, zasadami rywalizacji sportowej, obrotem lekami, środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobami medycznymi.
Zadaniem CBA jest także ściganie sprawców wszystkich wyżej wymienionych przestępstw.
Ustawa z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy
Pozostałe aspekty działania CBA
Do innych czynności podejmowanych przez tę służbę należy zaliczyć ujawnianie mienia w związku z popełnionymi przestępstwami. Ponadto w zakresie jej zadań leży również prowadzenie spraw związanych z prywatyzacją i komercjalizacją, uzyskiwaniem wsparcia finansowego oraz udzielaniem zamówień publicznych. CBA przeprowadza także kontrolę oświadczeń majątkowych lub oświadczeń o prowadzeniu działalności gospodarczej.
Podsumowanie
Na podstawie powyższej analizy można uznać, iż przedmiot działania CBA obejmuje szeroko pojętą przestępczość gospodarczą wymierzoną przeciwko Skarbowi Państwa a także przestępstwa korupcyjne. Istotną rolę odgrywają zadania związane z przestępstwami podatkowymi (na przykład zwalczanie tak zwanych „karuzel vatowskich”) oraz z wyłudzeniami dotacji unijnych. Omawiana służba specjalna zajmuje się także przestępstwami związanymi z udzielaniem zamówień publicznych oraz z organizacją przetargów publicznych (na przykład zmowami przetargowymi).
Z uwagi na szeroką definicję działalności godzącej w interesy ekonomiczne państwa, służba może zajmować się również zwalczaniem „piramid finansowych” oraz przestępczości na rynku kapitałowym (przykładem jest medialna sprawa spółki GetBack S.A.).
W przypadku wezwania Państwa na przesłuchanie do CBA, wizyty funkcjonariuszy tej służby u Państwa w firmie (miejscu zamieszkania) lub chęci złożenia zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa o charakterze korupcyjnym – zachęcamy do kontaktu z radcą prawnym.
