Wszczęcie postępowania karnoskarbowego a podatkowe przedawnienie
Przedawnienie zobowiązania podatkowego następuje z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.
Po upływie takiego czasu obrona praw podatnika jest utrudniona, na co mają wpływ takie okoliczności jak kłopoty z odszukaniem odpowiednich dokumentów czy zmiany kadrowe w przedsiębiorstwie. Podatnik może mieć ogromne trudności z wykazaniem, że wykonał kwestionowaną przez organy podatkowe usługę lub poniósł określone koszty i służyły one osiągnięciu przychodu. Co więcej, przez tak długi okres naliczane są odsetki za zwłokę, które mogą osiągnąć znaczną wysokość.
Po wszczęciu postępowania karnoskarbowego przedawnienie zobowiązania podatkowego nie może nastąpić. Dopiero gdy postępowanie karnoskarbowe prawomocnie zakończy się, podatkowe przedawnienie kontynuuje swój bieg od dnia następującego po dniu prawomocnego zakończenia postępowania karnoskarbowego.
Wszczynanie postępowań karnoskarbowych pozwala organom podatkowym na zakończenie kontroli, które nierzadko są długotrwałe i wymagają przeprowadzenia licznych czynności. Bez wszczęcia postępowania karnoskarbowego zobowiązania podatkowe przedawniłyby się. Takie działanie organów stanowi realne zagrożenie dla praw podatników, w szczególności małych i średnich przedsiębiorców.
W związku z powyższą praktyką pojawiły się liczne orzeczenia sądowe. Znaczna część z nich wskazuje, że celem wszczęcia postępowania karnoskarbowego nie może być tylko zawieszenie biegu terminu przedawnienia.
Istnieje jednak druga grupa orzeczeń, która reprezentuje poglądy przeciwne do przedstawionego powyżej. Zgodnie z tą linią orzeczniczą podatnik nie może powoływać się na celowe wszczęcie sprawy karnoskarbowej przez organ podatkowy.
Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził jednak słuszność korzystnego dla podatnika stanowiska sądów. Tym samym podatnik może zarzucić organowi skarbowemu, że postępowanie karnoskarbowe zostało wszczęte jedynie w celu uniknięcia przedawnienia. W takiej sytuacji następuje przedawnienie zobowiązania podatkowego.
Uchwała NSA z dnia 24 maja 2021 r. sygn akt: I FPS 1/21
Jeżeli potrzebują Państwo pomocy w sprawie podatkowej, karnej gospodarczej lub karnej skarbowej – zapraszamy do kontaktu.
