Kredyt frankowy w ciągu ostatnich kilku tygodni regularnie pojawia się w komunikatach medialnych w kontekście uchwały całego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego (zwanego dalej: SN). Przedmiotowa uchwała powinna ujednolicić orzecznictwo Sądów orzekających w sprawach dotyczących kredytów indeksowanych oraz denominowanych do franków szwajcarskich (zwanych dalej: CHF).
Kredyt frankowy – pytania do SN
Uchwała udzieli odpowiedzi na następujące pytania sformułowane przez Pierwszego Prezesa SN:
1. Czy w razie uznania, że postanowienie umowy kredytu indeksowanego lub denominowanego odnoszące się do sposobu określania kursu waluty obcej stanowi niedozwolone postanowienie umowne i nie wiąże konsumenta, możliwe jest przyjęcie, że miejsce tego postanowienia zajmuje inny sposób określenia kursu waluty obcej wynikający z przepisów prawa lub zwyczajów?
2. Czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu indeksowanego do takiej waluty umowa może wiązać strony w pozostałym zakresie?
3. Czy w razie niemożliwości ustalenia wiążącego strony kursu waluty obcej w umowie kredytu denominowanego w walucie obcej umowa ta może wiązać strony w pozostałym zakresie?
4. Czy w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej, w wykonaniu której bank wypłacił kredytobiorcy całość lub część kwoty kredytu, a kredytobiorca dokonywał spłat kredytu, powstają odrębne roszczenia z tytułu nienależnego świadczenia na rzecz każdej ze stron, czy też powstaje jedynie jedno roszczenie, równe różnicy spełnionych świadczeń, na rzecz tej strony, której łączne świadczenie miało wyższą wysokość?
5. Czy w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej z powodu niedozwolonego charakteru niektórych jej postanowień, bieg przedawnienia roszczenia banku o zwrot kwot wypłaconych z tytułu kredytu rozpoczyna się od chwili ich wypłaty?
6. Czy, jeżeli w przypadku nieważności lub bezskuteczności umowy kredytowej którejkolwiek ze stron przysługuje roszczenie o zwrot świadczenia spełnionego w wykonaniu takiej umowy, strona ta może również żądać wynagrodzenia z tytułu korzystania z jej środków pieniężnych przez drugą stronę?
Kiedy odpowiedź?
Niestety posiedzenia na których SN miał odpowiedzieć na wyżej wskazane pytania zostały odroczone aż trzy razy. Ponadto SN nie wyznaczył terminu kolejnego posiedzenia, co uzasadniono społeczną i gospodarczą doniosłością zagadnień prawnych przedstawionych do rozstrzygnięcia.
Odroczenie podjęcia uchwały niepokoi „frankowiczów”, gdyż ich zdaniem udzielenie odpowiedzi na wyżej wskazane pytania usunęłoby rozbieżności w orzecznictwie. Zdaniem „frankowiczów” wydanie uchwały przez SN doprowadziłoby również do szybszego rozpoznawania spraw. Wynika to z faktu, że częstą praktyką sądów jest wstrzymywanie się z wydaniem wyroku do momentu podjęcia przez SN przedmiotowej uchwały.
Czy powyższa sytuacja oznacza, że osoby posiadające kredyt frankowy znajdują się na straconej pozycji?
Należy zwrócić uwagę, iż jeszcze przed pytaniami w polskich sądach zainicjowano tysiące spraw, których przedmiotem był kredyt frankowy. Część sądów wydała w tych sprawach wyroki – w zdecydowanej większości korzystne dla „frankowiczów”. Dotychczas utrwaliły się dwie linie orzecznicze sprzyjające kredytobiorcom. Pierwsza zakłada nieważność umowy której przedmiotem jest kredyt frankowy. W takiej sytuacji sąd przyjmuje, że umowa kredytu nigdy nie została zawarta. Z kolei druga linia orzecznicza dopuszcza możliwość „odfrankowienia” kredytu. Polega ono na usunięciu niedozwolonego zapisu umownego związanego z indeksowaniem lub denominowaniem do CHF i zastąpienie go innym zapisem umownym. W rezultacie kredyt frankowy przekształca się w kredyt złotowy.
Dotychczasowe orzecznictwo sądów powszechnych sprzyja „frankowiczom”. Brak uchwały SN w sprawie kredytów frankowych może co najwyżej opóźnić wydanie wyroków, jednak nie powinien zmienić dominujących linii orzeczniczych. Jeżeli podjęcie uchwały przez SN przesunie się w czasie, to istnieje szansa że sądy nie będzie czekać na rozstrzygnięcie SN. Wyroki zapadną w oparciu o istniejące orzecznictwo, a w szczególności o orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Prawdopodobny wydaje się także scenariusz, w którym zarówno banki jak i kredytobiorcy zauważą korzyści wynikające z możliwości zawierania ugód pozasądowych. Jest to bezpieczna dla obu stron forma rozwiązania sporu, której istotą są wzajemne ustępstwa ze strony banku i kredytobiorcy.
Należy podkreślić, że każda sprawa której przedmiotem jest kredyt frankowy wymaga indywidualnej i szczegółowej analizy. W związku z powyższym przed podjęciem środków prawnych przeciwko bankowi rekomendujemy konsultację z prawnikiem.
Jeżeli posiadają Państwo kredyt frankowy – zapraszamy do kontaktu z kancelarią
Podobne wpisy:
- Pozwy banków przeciwko frankowiczom
- Pozwy banków wobec frankowiczów – kolejna odsłona sporu o kredyty we franku szwajcarskim (CHF)
- Kredyt frankowy a ugoda z bankiem
- Czy ulga podatkowa dla frankowiczów została przedłużona?
- Sankcja kredytu darmowego
- Kredyty frankowe – oddalenie zbiorowego pozwu kredytobiorców