Przedsiębiorcy nierzadko otwierają kilka działalności – z jednej strony stwarza to nowe możliwości prowadzenia biznesu, ale z drugiej może spowodować naruszenie zakazu konkurencji przez członków zarządu spółki. W niniejszym wpisie krótko przedstawiamy zagadnienie naruszenia zakazu działalności konkurencyjnej przez członków zarządu spółki z o.o..
Zakaz konkurencji członka zarządu a Kodeks spółek handlowych (ksh)
Zgodnie z przepisami ksh członek zarządu spółki z o.o. musi posiadać zgodę spółki na zajmowanie się interesami konkurencyjnymi. Zgoda jest wymagana także w przypadku uczestnictwa w konkurencyjnej spółce. Z reguły zgoda taka wydawana jest przez zgromadzenie wspólników albo radę nadzorczą. Jednak w zależności od zapisów znajdujących się w umowie spółki zasady udzielania zgody mogą być inne.
Przez konkurencyjną spółkę należy rozumieć spółkę cywilną, spółki osobowe i spółki kapitałowe. W przypadku spółki cywilnej oraz spółek osobowych (jawnej, partnerskiej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej) członek zarządu musi uzyskać zgodę na uzyskanie statusu wspólnika konkurencyjnej spółki. Jeżeli chodzi o spółki kapitałowe (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna) to członek zarządu musi posiadać zgodę „swojej” spółki aby móc zasiadać w organach konkurencyjnej spółki. Warto wskazać, że zasada ta dotyczy również pełnienia funkcji w innych podmiotach niebędących spółkami (np. stowarzyszeniach i fundacjach prowadzących działalność gospodarczą, spółdzielniach).
Na koniec warto wskazać na jeszcze jedno ograniczenie. Jeżeli członek zarządu zamierza być tylko wspólnikiem w konkurencyjnej spółce kapitałowej, to musi posiadać zgodę na posiadanie takiego statusu jeśli będzie dysponował co najmniej 10% udziałów lub akcji konkurencyjnej spółki albo prawem do powołania co najmniej jednego członka zarządu w konkurencyjnej spółce.
Umowy z członkiem zarządu
Dalej idące ograniczenia dotyczące zakazu konkurencji mogą znajdować się w umowach łączących członków zarządu ze spółką. Treść takiej umowy może wskazywać nie tylko działania których nie może podejmować członek zarządu, ale także czas trwania zakazów oraz konsekwencje jego naruszenia. W przeciwieństwie do ogólnych przepisów ksh umowa może w bardzo szczegółowy sposób określać obowiązki członka zarządu i wiążące się z nimi zakazy konkurencji. Co więcej, taka umowa z reguły zawiera jasno określone konsekwencje naruszenia zakazu konkurencji.
Warto zaznaczyć, że nieco inne zasady dotyczące zakazu konkurencji będą wynikały z zawartej z członkiem zarządu umowy o pracę, a inne z umowy cywilnoprawnej (managerskiej). Oczywiście dużo większe możliwości ustalania praw i obowiązków członków zarządu istnieją w przypadku umowy cywilnoprawnej. Z kolei umowa o pracę pozostaje dość ściśle uregulowana w Kodeksie pracy, co ogranicza swobodę tworzenia treści umowy.
Odpowiedzialność za naruszenie zakazu konkurencji
Przepisy ksh nie wskazują bezpośrednio konsekwencji naruszenia zakazu konkurencji przez członka zarządu spółki. Nie ulega jednak wątpliwości, że spółka dysponuje całym wachlarzem środków przeciwko nielojalnemu członkowi zarządu.
Wymienimy tutaj zaledwie kilka z nich:
a) nieudzielenie absolutorium członkowi zarządu,
b) odwołanie go z zarządu,
c) pozew o odszkodowanie dla spółki,
d) wyłączenie członka zarządu ze spółki (jeżeli jest jednocześnie wspólnikiem),
e) zawiadomienie o przestępstwie wyrządzenia szkody spółce (art. 296 § 1 kk), łapownictwa (art. 296a § 1 kk), ujawnienia informacji (art. 266 § 1 kk) lub czynów nieuczciwej konkurencji.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych
Jeżeli potrzebują Państwo pomocy w związku z zakazem prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec spółki – zapraszamy do kontaktu
Podobne wpisy: