Przestępstwa popełniane przez urzędników wbrew pozorom nie stanowią rzadkości. Osoby sprawujące ważne stanowiska państwowe i samorządowe powinny cechować się nieskazitelnym charakterem. Jednak wśród ogromnej liczby urzędników zawsze znajdą się ludzie wykorzystujący swoją pozycję. Skutkiem takiej postawy są nadużycia władzy połączone z poczuciem bezkarności.
Inspiracją dla niniejszego wpisu jest wczorajsze zdarzenie z udziałem sołtysa Kątów Rybackich. Zainteresowanych zapraszamy do zapoznania się z materiałem video.
Przestępstwa popełniane przez urzędników – nadużycie uprawnień i korupcja
Znaczna część przestępstw urzędniczych ściśle wiąże się z wykonywanymi przez urzędników funkcjami.
Jeżeli urzędnik nie dopełnia swoich obowiązków lub nadużywa uprawnień, musi liczyć się z karą pozbawienia wolności do 3 lat. W skrajnych przypadkach kara może wynosić nawet 10 lat pozbawienia wolności (art. 231 kk).
Z kolei urzędnicy załatwiający sprawy petentów w zamian za korzyści muszą liczyć się z oskarżeniem o korupcję. Kara za sprzedajność również należy do surowych. Urzędnik może zostać skazany za korupcję nawet na 8 lat pozbawienia wolności (art. 228 kk). Co istotne, korzyścią są nie tylko pieniądze. Korzyści mogą przybrać formę prezentów (np. biżuteria, drogie alkohole) albo wykonania określonych usług (np. remont mieszkania).
Oczywiście odpowiedzialność karna grozi nie tylko przyjmującemu łapówkę, ale także osobie która ją daje (art. 229 kk). Jednak osoba wręczająca korzyść może zgłosić się do organów ścigania i skorzystać z tak zwanej klauzuli niekaralności. Oznacza to, że w przypadku dobrowolnego zawiadomienia organów osoba dająca łapówkę może uniknąć kary, o ile rzetelnie i w pełny sposób opisze korupcyjny proceder przed prokuratorem.
Przestępstwa popełniane przez urzędników – organy ścigania
Dość często słyszy się o nieprawidłowościach związanych z członkami formacji mundurowych. Wśród przestępstw w związku z dokonywanymi zatrzymaniami i przeprowadzanymi interwencjami znajdują się między innymi:
a) wyrządzenie uszczerbku na zdrowiu (w przypadku ciężkiego uszczerbku kara może wynieść nawet 20 lat pozbawienia wolności – art. 156 kk, art. 157 kk),
b) stwarzanie zagrożenia utraty życia lub zdrowia (kara do 3 lat pozbawienia wolności – art. 160 kk),
c) wymuszanie zeznań lub oświadczeń wskutek znęcania się lub gróźb (kara do 10 lat pozbawienia wolności – art. 246 kk),
d) nieuzasadnione naruszenie nietykalności osobistej (kara pozbawienia wolności do roku – art. 217 kk).
Immunitety. Odpowiedzialność dyscyplinarna
Niektórzy urzędnicy państwowi cieszą się przywilejem w postaci immunitetu. Wśród nich należy wskazać prokuratorów, sędziów czy posłów. Fakt posiadania immunitetu powoduje, że wobec takiego urzędnika nie można wszcząć sprawy karnej. Aby urzędnik korzystający z immunitetu mógł ponieść odpowiedzialność, konieczne jest złożenie wniosku o uchylenie immunitetu w konkretnej sprawie.
Należy wskazać, że wielu urzędników (również tych korzystających z immunitetu) musi liczyć się z odpowiedzialnością dyscyplinarną. Kary dyscyplinarne obejmują zarówno dość łagodne dolegliwości (upomnienie, nagana) jak i te bardziej surowe (zmniejszenie wynagrodzenia, zawieszenie w czynnościach, odwołanie ze stanowiska). Karę dyscyplinarną można wymierzyć nawet w sytuacji, gdy urzędnik posiada nieuchylony immunitet.
Odszkodowania i zadośćuczynienia
W ramach sprawy karnej przeciwko urzędnikowi można domagać się zasądzenia odszkodowania oraz zadośćuczynienia. Jeżeli kwota uzyskana w ramach sprawy karnej nie satysfakcjonuje pokrzywdzonego, to nadal istnieje możliwość złożenia pozwu w sądzie cywilnym.
Na koniec warto podkreślić, że pozew może zostać skierowany zarówno przeciwko Skarbowi Państwa jak i przeciwko konkretnemu urzędnikowi. Możliwość taka wynika z licznych orzeczeń sądowych zapadłych w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny
Jeżeli potrzebują Państwo pomocy w związku z przestępstwem popełnionym przez urzędnika – zapraszamy do kontaktu
Podobne wpisy:
- Niedopełnienie obowiązków lub nadużycie uprawnień przez urzędników
- Wezwanie na Policję – jak zachować się w przypadku konieczności stawiennictwa na komisariacie?
- Badanie alkomatem – czy można odmówić badania w trakcie kontroli drogowej?
- Dobrowolne poddanie się karze – plusy i minusy przyznania się do winy
- Jak zachować się podczas przeszukania?
- Groźby karalne. Z jaką karą musi się liczyć sprawca tego przestępstwa?
- Fałszywe zawiadomienie o przestępstwie
- Gdzie i kiedy złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa?
- Zniewaga i zniesławienie. Jak bronić swojego dobrego imienia i godności?