Niedopełnienie obowiązków lub nadużycie uprawnień przez urzędników

Nierzadko w trakcie załatwiania spraw urzędowych interesanci skarżą się na nadużycie uprawnień przez urzędników. Bez wątpienia jest to ciężkie oskarżenie, gdyż niedopełnienie obowiązków i nadużycie uprawnień stanowią przestępstwo z art. 231 Kodeksu karnego. Kiedy zatem możemy mówić o nadużyciu uprawnień lub nie dopełnieniu obowiązków przez urzędnika?

Funkcjonariusz publiczny

Przestępstwo z art. 231 kk może popełnić tylko funkcjonariusz publiczny. Zgodnie z przepisami funkcjonariuszami publicznymi są między innymi:

a) sędzia, ławnik, prokurator,

b) notariusz, komornik, kurator sądowy, syndyk,

c) pracownik administracji,

d) osoba zajmująca kierownicze stanowisko w instytucji państwowej,

e) funkcjonariusz organu powołanego do ochrony bezpieczeństwa publicznego albo funkcjonariusz Służby Więziennej.

Przekroczenie uprawnień i niedopełnienie obowiązków

Aby zweryfikować czy funkcjonariusz publiczny faktycznie przekroczył uprawnienia lub nie dopełnił obowiązków, należy zweryfikować przepisy dotyczące działania instytucji zatrudniającej funkcjonariusza. Przykłady:

a) w sytuacji podejrzenia przekroczenia uprawnień przez policjanta prowadzącego sprawę karną trzeba przeanalizować przepisy Ustawy o Policji oraz Kodeksu postępowania karnego;

b) jeżeli podejrzenie o niedopełnienie obowiązków pada na urzędnika z urzędu gminy zajmującego się podatkiem od nieruchomości, należy zweryfikować jego obowiązki wynikające z Ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz z Ordynacji podatkowej.

Co istotne, nie każdy błąd czy uchybienie urzędnika stanowi przestępstwo z art. 231 Kodeksu karnego. Organy mają prawo do swobodnego wydawania decyzji, o ile mają one oparcie w znajdujących się w aktach sprawy i legalnie pozyskanych dowodach. Jedynie szczególnie drastyczne uchybienia podczas prowadzenia spraw mogą stanowić niedopełnienie obowiązków lub nadużycie uprawnień. Przykłady:

a) niezgodne z prawem pozyskiwanie informacji o obywatelu,

b) fałszowanie, niszczenie, ukrywanie lub zagubienie istotnych dowodów,

c) wykorzystywanie aparatu urzędniczego w celach prywatnych (pozyskiwanie informacji lub pieniędzy),

d) oczywiście bezpodstawne pozbawienie wolności.

Nadużycie uprawnień przez urzędników a odszkodowanie

Warunkiem odpowiedzialności urzędnika za przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków jest działanie na szkodę interesu publicznego lub prywatnego. Ten element przestępstwa z art. 231 Kodeksu karnego zdecydowanie najtrudniej udowodnić. Pokrzywdzony musi wykazać, że działanie lub zaniechanie urzędnika spowodowało konkretną szkodę i oszacować chociażby jej przybliżoną wartość. Bez wątpienia trzeba udowodnić, że urzędnik postępował z zamiarem wyrządzenia szkody. Na koniec należy wskazać, że skuteczne zawiadomienie na urzędnika musi zawierać obszerny i dokładnie przeanalizowany materiał dowodowy.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny

Jeżeli potrzebują Państwo pomocy w związku z przestępstwem urzędniczym – zapraszamy do kontaktu

Kontakt

Podobne wpisy:

1. Pandemia COVID-19 a prawa i wolności jednostki
2. Gdzie i kiedy złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa?
3. Nadużycie zaufania jako przestępstwo
4. Fałszywe zawiadomienie o przestępstwie
5. Jak przyspieszyć sprawę w sądzie lub w urzędzie?
6. Jak udowodnić sfałszowanie dokumentu?
7. Czy nagranie rozmowy może być dowodem w sądzie?
8. Odszkodowanie za wypadek przy pracy